Μάθημα Ελληνικών με αντικείμενα στο Smart Museum, University of Chicago
Καθηγήτρια Χρυσάνθη Κουτσιβίτη, ckoutsiviti@uchicago.edu
Τάξεις 103 και 203
Μάιος 2016
ΤΑ ΑΓΓΕΙΑ ΠΟΥ ΜΙΛΟΥΝ!
Έκθεμα 1967.115.396, Αγγείο με κριάρι από τη Βοιωτία 
6ος -5ος αι. π. Χ.
Είχε σπάσει σε οκτώ κομμάτια.
Βλέπουμε ένα κριάρι που κάθεται. Έχει διπλώσει τα πόδια του κάτω από το σώμα του. Μακρύ, λεπτό κυλινδρικό σώμα με φαρδύ κεφάλι γυρισμένο πλάγια. Γραμμές κυματιστές για το μαλλί. Τα κέρατα είναι κόκκινα και αρχίζουν από το πίσω μέρος του κεφαλιού που αποκτά τρεις διαστάσεις όταν φτάνουν το μπροστινό μέρος του κεφαλιού. Κόκκινες σγουρές γραμμές φτιάχνουν το μαλλί κάτω από το πρόσωπο του κριαριού. Κόκκινοι δίσκοι για μάτια.
Το αγγείο είναι φτιαγμένο με καλούπι. Το στόμιο στην πλάτη είναι φτιαγμένο με τροχό και κολλημένο μετά.
Έφτιαχναν και πουλούσαν αγγεία τότε σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Αυτό το αγγείο δεν είναι συνηθισμένο. Δεν έχει βρεθεί παράλληλό του. Μόνο στο Μουσείο του Βερολίνου υπάρχει αγγείο που έχει την ίδια διακόσμηση και το ίδιο άνοιγμα. Σε μικρή φιγούρα από πηλό από τη Βοιωτία βλέπουμε έναν άνδρα που έχει ένα κριάρι στους ώμους του.
Λεξιλόγιο
Το αγγείο = vase/ το κριάρι = ram
Φαρδύ = large/ πλάγια = to the side
Κυματιστός = wavy/ η γραμμή = line/ σγουρός = curly
Κομμάτι = fragment, part, piece/ το καλούπι = mold/ το στόμιο, το στόμα = mouth
Ο τροχός = wheel/ συνηθισμένος = common/ ο πηλός = plaster, clay
Έκθεμα 1967.115.284, Δίνος Μελανόμορφος από την Αττική (Κομμάτια)
550 – 530 π.X.
Οι Δίνοι ήταν αγγεία όπου ανακάτευαν το νερό με το κρασί. Οι περισσότεροι δίνοι έχουν διακόσμηση στο εξωτερικό μέρος, που παρουσιάζει σκηνές με ζώα, με μάχες ή άρματα. Στο εσωτερικό όλοι οι δίνοι έχουν πολεμικά πλοία. Τα πλοία πλέουν πάνω στη θάλασσα από το κρασί. Ήταν μια μεταφορά, αφού η θάλασσα έχει νερό και στον δίνο έβαζαν νερό και κρασί.
Το κρασί έπρεπε πάντα να έχει νερό. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι όποιος έπινε μόνο κρασί ήταν απολίτιστος. Σε μία κωμωδία του Εύβουλου –δεν σώζεται ολόκληρη- ο ίδιος ο Θεός Διόνυσος μιλά στους άντρες για το κρασί. Τους λέει πόσο κρασί πρέπει να πίνουν και πόσο καταστρέφει το κρασί αν δεν έχει μέσα νερό ή αν πιουν πάρα πολύ.
α. Εξωτερικό κομμάτι:
Δύο ηνίοχοι κάνουν αγώνα. Ο ένας άνδρας είναι όρθιος και φορά περικεφαλαία. Η περικεφαλαία είναι από την Κόρινθο. Βλέπουμε την ουρά του αλόγου. Ο άνδρας φορά χιτώνα. Ο χιτώνας έχει πτυχώσεις που έχουν άσπρο χρώμα. Κρατά ασπίδα και δύο δόρατα. Βλέπουμε καθαρά το άρμα και τις ρόδες. Δεξιά από το κεφάλι του ηνίοχου βλέπουμε την επιγραφή ΔΙΟΜΕΔΕ [Σ]. Στα αριστερά την επιγραφή ΚΑΛ […] . Ο Διομήδης είναι ήρωας από τον Όμηρο. Δεν ξέρουμε αν η λέξη ‘’καλ…’’ αναφέρεται σε αυτόν.
Στα αριστερά βλέπουμε τέσσερα πόδια αλόγων που τρέχουν. Κάτω από τα πόδια υπάρχει η επιγραφή [ΦΟ] ή [ΟΦΙ], που δεν ξέρουμε τι είναι.
β. Εσωτερικό κομμάτι:
Βλέπουμε ένα πολεμικό πλοίο. Η θάλασσα ζωγραφίζεται με μία κυματιστή γραμμή. Στα δεξιά βλέπουμε την πλώρη του πλοίου. Ο άνδρας επάνω στο πλοίο κρατά δόρυ και ασπίδα και φορά περικεφαλαία. Βλέπουμε λίγο το πανί του πλοίου. Η πλώρη στο κάτω μέρος τελειώνει με ένα κεφάλι άγριου γουρουνιού. Όταν το νερό και το κρασί γέμιζαν το αγγείο, το πολεμικό πλοίο άρχιζε το ταξίδι του.
Λεξιλόγιο
Ανακατεύω = to mix/ άρμα (το) = chariot, cart / το πολεμικό πλοίο = warship
Απολίτιστος = uncivilized/ ηνίοχος = charioteer/ περικεφαλαία (η) = helmet
H ουρά = tail/ το άλογο = horse/ χιτώνας = chiton
H πτύχωση = ridge, fold/ η ασπίδα = shield/ το δόρυ = spear
Η ρόδα = wheel/ δεξιά = right/ αριστερά = left
Η επιγραφή = inscription/ η πλώρη = prow/ το πανί = sail
Το άγριο γουρούνι = boar
Έκθεμα 1967.115.262, Πλάκα προσφοράς μελανόμορφη από την Αττική
520 – 500 π. Χ.
Κομμάτι από πλάκα. Σώζεται το πάνω μέρος. Δείχνει σκηνή μάχης. Ένας πολεμιστής πέφτει μπροστά από έναν δεύτερο πολεμιστή όσο ο εχθρός τους πηγαίνει μπροστά. Έχουμε μία μονομαχία. Βλέπουμε το επάνω μέρος του σώματος, το κεφάλι με την περικεφαλαία και ένα μικρό κομμάτι από την περικεφαλαία του πολεμιστή που έχει τραυματισθεί. Επάνω αριστερά βλέπουμε λίγο το δόρυ του εχθρού. Ο πολεμιστής στα δεξιά φορά ρούχο από δέρμα και κρατά δόρυ. Το δόρυ του άλλου πολεμιστή πέφτει επάνω του.
Πάνω από τη σκηνή βλέπουμε την επιγραφή: …]ΑΘΕΝΑΙ:ΚΑΛΟ:[… Το κομμάτι είναι από αμφορέα. Η επιγραφή δείχνει ότι ο αμφορέας ήταν προσφορά στη Θεά Αθηνά, ίσως στο Ναό της Θεάς στην Ακρόπολη της Αθήνας. Εκεί βρέθηκαν πολλές τέτοιες πλάκες. Ίσως ο άνδρας με την περικεφαλαία να ήταν η θεά Αθηνά που κρατά το δόρυ της. Το επίθετο ‘’καλός’’ ή είναι λάθος αντί για ‘’καλή’’ ή υπήρχαν και άλλες λέξεις και συνόδευε άλλη λέξη.
Λεξιλόγιο
Πλάκα = plaque/ η προσφορά = offer/ μελανόμορφος = black-figure
Ο εχθρός = adversary/ η μονομαχία = duel/ ο πολεμιστής = warrior
Το δέρμα = leather/ η επιγραφή = inscription/ ο αμφορέας = amphora
Έκθεμα 1967.115.257, Μελανόμορφο αγγείο από την Αττική (κομμάτι)
500 π.Χ.
Το μικρό αυτό κομμάτι έχει σωθεί από μία σκηνή μάχης, μυθολογικής ή ηρωικής. Η κουκουβάγια είναι σύμβολο της Θεάς Αθηνάς. Ήταν, όμως, και σύμβολο για την πολιτική ή για τους πολίτες. Σε αμφορέα που βρίσκεται στο Μουσείο του Λονδίνου η Αθηνά Πολιάς κρατά μία κουκουβάγια στο χέρι της σε τιμητική θέση επάνω σε μία σπείρα. Εδώ η κουκουβάγια είναι σύμβολο της θεάς, γιατί αυτός ο αμφορέας είναι ένας συνηθισμένος δημόσιος αμφορέας της Αττικής.
Βλέπουμε την κουκουβάγια που στέκεται σε τιμητική θέση επάνω σε μία σπείρα. Το δεξί της μάτι έχει ένα χάραγμα και δεν σώζεται όπως το αριστερό. Στο λαιμό βλέπουμε τις γραμμές που φτιάχνουν τα φτερά. Το ίδιο και στο σώμα της κουκουβάγιας. Γραμμές ζωγραφίζουν τα φτερά της. Στο κάτω μέρος του κομματιού υπάρχει ένα πόδι άνδρα.
Λεξιλόγιο
Η κουκουβάγια = awl/ σε τιμητική θέση = the awl perches/ η σπείρα = volute
O λαιμός = neck/ το φτερό = feather/ ζωγραφίζω = depict, draw
Έκθεμα 1967. 115.340 Μελανόμορφη Πελίκη από την Αττική
Ο αμφορέας και η πελίκη ήταν αγγεία για να αποθηκεύουν, να βάζουν μέσα τρόφιμα.
Το αγγείο αυτό ήταν δεκαέξι κομμάτια. Στο επάνω μέρος βλέπουμε μία ταινία με φύλλα Λωτού. Στα αριστερά και στα δεξιά από τους ανθρώπους βλέπουμε ταινίες που δίνουν έμφαση στη σκηνή που δείχνει το αγγείο. Στο εσωτερικό το αγγείο έχει μαύρο χρώμα.
Πλευρά Α:
Στο κέντρο βλέπουμε μία Σφίγγα που κάθεται επάνω σε κολώνα. Η κολώνα βρίσκεται επάνω σε πλίνθο. Υπάρχουν δύο άνδρες δεξιά και αριστερά από τη Σφίγγα. Η Σφίγγα κάθεται προς τα δεξιά, αλλά το κεφάλι της είναι γυρισμένο προς τα αριστερά. Ο άνδρας στα αριστερά κρατά μία ράβδο για το περπάτημα και φορά ιμάτιο που καλύπτει τον δεξιό του ώμο. Ο άνδρας στα δεξιά κρατάει ράβδο επίσης και φοράει ιμάτιο που καλύπτει ώμο και χέρι. Και οι δύο έχουν τα πόδια πάνω στο έδαφος που έχει ζωγραφισθεί με μία μαύρη ταινία στο κάτω μέρος του αγγείου.
Πλευρά Β:
Δύο Σάτυροι χορεύουν. Στο κέντρο ο Ερμής παίζει τον αυλό. Ο Eρμής κοιτάζει δεξιά. Φοράει μπότες με μακριές γλώσσες, για να μπορεί να πετάει. Έχει έναν μανδύα τυλιγμένο στη μέση του. Φορά ένα τριγωνικό καπέλο. Τα μαλλιά του είναι μακριά και πιασμένα πίσω. Από το χέρι του κρέμεται η θήκη του αυλού.
Από κάτω από το αγγείο σώζεται η επιγραφή ΣΤΑΛΗΚ, που είναι τα αρχικά για τις λέξεις ‘’Στάμνος’’ και ‘’Λήκυθος’’. Βλέπουμε ακόμη δύο γράμματα, ίσως ένα χί και ένα ύψιλον, αλλά δεν ξέρουμε τι θα πουν. Σήμερα στα Νέα Ελληνικά ‘’σταμνί’’ και ΄΄ στάμνα’’ θα πει το σκεύος που βάζουν νερό. Ακόμη φτιάχνουν στάμνες και διάσημο είναι το νησί Αίγινα για τις στάμνες που φτιάχνει.
Ο μύθος της Σφίγγας ήταν πολύ αγαπητός στους αρχαίους Έλληνες. Αν και ήρθε από την Αίγυπτο, οι Έλληνες τον αγάπησαν πολύ. Μία από τις ωραιότερες αρχαίες τραγωδίες βασίζεται σε αυτόν τον μύθο. Είναι ο ‘’Οιδίποδας Τύραννος’’. Η Θεά Ήρα στέλνει τη Σφίγγα στη Θήβα και αυτή ρωτάει τους ανθρώπους: ‘’Τι είναι αυτό που το πρωί περπατάει με τέσσερα πόδια, το μεσημέρι με δύο και το βράδυ με τρία’’. Μόνο ο Οιδίποδας θα βρει την απάντηση: ‘’Ο άνθρωπος’’.
Ο Ερμής υπάρχει συχνά στα αγγεία της Αττικής. Είναι ο αγγελιαφόρος των Θεών, αλλά και αυτός που στέλνει τις ψυχές των νεκρών στον Άδη. (Ερμής ψυχοπομπός). Στο ποίημα Ύμνος στον Ερμή, που έγραψε ο Όμηρος, μαθαίνουμε ότι την ημέρα που γεννήθηκε ο Ερμής εφευρέθηκε η Λύρα. Σε πολλά αγγεία ο Ερμής παίζει τη Λύρα.
Λεξιλόγιο
Αποθηκεύω = to store/ η ταινία = band/ το φύλλο = leave
Η Σφίγγα = Sphinx/ η κολώνα = column, pillar/ η ράβδος = stick/ το περπάτημα = walking
Το ιμάτιο = himation/ ο ώμος = shoulder/ χορεύω = to dance
Ο αυλός = pipe/ οι μπότες = boots/ πετάω = fly
Ο μανδύας = mantle/ πιασμένα πίσω = tied back/ κρέμομαι = hang
Το σκέυος = vessel/ o αγγελιαφόρος = messenger/ ψυχές νεκρών = souls of dead
Η λύρα = lyre
Έκθεμα 1967.115.273, Μελανόμορφη Λήκυθος από την Αττική.
480 -460 π. Χ.
Η Λήκυθος είναι αγγείο που έβαζαν λάδι.
Βλέπουμε δύο ζευγάρια γυναικών που φορούν φορέματα και μανδύες. Σε κάθε ζευγάρι μία γυναίκα είναι όρθια στα δεξιά μιας γυναίκας που κάθεται σε καρέκλα. Το δεξί χέρι κάθε όρθιας γυναίκας περνά πάνω από το στήθος και κρατά την άκρη του μανδύα με το αριστερό χέρι. Τα μαλλιά είναι μαζεμένα επάνω και δεμένα. Βλέπουμε τον φιλέ που τα κρατάει. Οι δύο καθιστές γυναίκες κρατούν καθρέφτες.
Εικόνες του Θεού Έρωτα και της Αφροδίτης υπάρχουν συχνά στα χερούλια των καθρεπτών. Ο Ευριπίδης γράφει ότι οι καθρέφτες δημιουργούν επικίνδυνα όνειρα αγάπης και κάνουν τις γυναίκες ματαιόδοξες. Ωστόσο, η ασχολία με την ομορφιά, το στόλισμα, το ντύσιμο ήταν κάτι που έκαναν οι Παρθένοι, τα νέα κορίτσια που είχαν ηλικία για γάμο.
Λεξιλόγιο
Το λάδι = oil/ το ζευγάρι = pair/ η καρέκλα = stool
Όρθιος = standing/ καθιστός = seated/ ο καθρέφτης = mirror
Το χερούλι = handle/ επικίνδυνος = dangerous/ το όνειρο = dream
Ματαιόδοξος = vain/ η ηλικία = age
Έκθεμα 1967.115.337, Μελανόμορφος Κύλικας από την Αττική με μάτια.
490 -470 π. Χ.
Ο Κύλικας ήταν αγγείο μέσα από το οποίο έπιναν.
Σε κάθε πλευρά του κύλικα βλέπουμε τον Διόνυσο που κάθεται ανάμεσα στα μάτια. Κρατάει ένα κέρατο από το οποίο πίνει με το δεξί του χέρι και ένα αμπέλι με το αριστερό. Φοράει στεφάνι στο κεφάλι, χιτώνα και ιμάτιο.Υπάρχουν φύλλα και σταφύλια δεξιά και αριστερά του. Σάτυροι που χορεύουν υπάρχουν κοντά στα χερούλια. Ο σάτυρος στα αριστερά έχει υψωμένο το χέρι του και κρατάει έναν φιλέ για μαλλιά. Ο σάτυρος στα δεξιά έχει τα χέρια του στη μέση του και κοιτάζει προς τα πίσω. Κάτω από κάθε χερούλι υπάρχει ένα πουλί. Τα μάτια έχουν τρεις κυκλικές ταινίες και φανερό σωλήνα για τα δάκρυα. Το κέντρο είναι κόκκινο. Μετά υπάρχει ένας άσπρος κύκλος και ένας μαύρος.
Στο εσωτερικό του κύλικα υπάρχει ένα γοργόνειο με γενειάδα. Είναι η μάσκα του φρικτού κεφαλιού της Γοργόνας Μέδουσας. Το γοργόνειο λειτουργεί σαν αποτροπαϊκό. Διώχνει δηλαδή το κακό. Μπορεί όμως τα μάτια να φτιάχνουν ένα πρόσωπο. Ο Διόνυσος είναι η μύτη και οι σάτυροι δεξιά και αριστερά είναι τα αυτιά. Η μορφή στο κέντρο του εσωτερικού μπορεί να μπήκε για να θυμίζει το θάνατο αν πιουν πολύ κρασί ή κρασί χωρίς νερό.
Λεξιλόγιο
Ο κύλικας = kylix/ πίνω = to drink/ η πλευρά = side/ το κέρατο = horn
Το αμπέλι = vine/ το στεφάνι = wreath/ το σταφύλι = grape
Υψωμένος = raised/ η μέση = waist/ το πουλί = bird
Φανερός σωλήνας = obvious pipe/ το δάκρυ = tear
Η γενειάδα = beard/ φρικτός = terrible/ η μύτη = nose/ το αυτί = ear
H μορφή = figure
Έκθεμα 1967.115.265, Κομμάτι από αμφορέα
352 -351 π.Χ.
Κομμάτι από Παναθηναϊκό αμφορέα με τα γράμματα [ΑΡΙΣ]ΤΟΔΗ[ΜΟΣ]. Ο Αριστόδημος ήταν άρχοντας τη χρονιά εκείνη. Οι Αθηναίοι είχαν δέκα άρχοντες που τους ψήφιζαν κάθε χρόνο. Ο πρώτος σε ψήφους έδινε το όνομά του στον χρόνο και κάθε νόμος άρχιζε με το όνομά του. Αυτός ήταν ο επώνυμος άρχων. Το 352 π.Χ. επώνυμος άρχων ήταν ο Αριστόδημος.
Λεξιλόγιο
Ο αμφορέας = amphora/ ο άρχοντας = archon/ ψηφίζω = to vote/ η ψήφος = vote
Έκθεμα 1967.115.260, Κομμάτι από αμφορέα
4ος αιώνας π.Χ.
Διαβάζουμε τα γράμματα ΤΩΝΑ. Επειδή το κομμάτι ήρθε από αμφορέα που έχει την Αθηνά ανάμεσα σε δύο κολώνες, πιστεύουν ότι η επιγραφή έγραφε: ΤΩΝΑ[ΑΘΕΝΕΘΕΝ ΑΘΛΩΝ]. Τα γράμματα είναι γραμμένα κιονηδόν, δηλαδή κάθετα, όχι οριζόντια, όπως σε κολώνα (κίων).
Λεξιλόγιο
Η κολώνα, ο κίων = column, pillar
Έκθεμα 1967.115.287, Ερυθρόμορφη Πελίκη από την Αττική (κομμάτι από τον λαιμό)
510 π.Χ.
Διατηρείται η μορφή ενός νέου που κρατά ράβδο/βακτηρία. Στα δεξιά η επιγραφή ΛΕΑΓ[ΡΟΣ] και στα αριστερά η επιγραφή ΚΑΛΟΣ. Το κομμάτι αυτό συνδέθηκε με άλλο αγγείο που βρίσκεται στη Ρώμη. Βρέθηκε ότι είναι έργο του ζωγράφου Ευφρόνιου. Δείχνει έναν νέο καθιστό που κρατάει ράβδο, έχει στεφάνι στα μαλλιά, φοράει μανδύα και παίζει με ένα κουνάβι. Δεν είναι ακόμη ενήλικας, αν και κρατά ράβδο, σύμβολο του ενήλικα. Δεν έχει γενειάδα, αλλά υπάρχει το πρώτο δείγμα γενειάδας. Αυτό δείχνει έναν νέο που τον θέλουν οι μεγαλύτεροι άνδρες. Ο μεγαλύτερος άνδρας, εραστής, έστελνε δώρο αγάπης στον νεότερο, τον ερωμένο. Αυτό το δώρο ήταν συνήθως ένα ζώο, όπως κουνέλι ή γάτα, αλλά πολύ σπάνια κουνάβι.
Λεξιλόγιο
Ερυθρόμορφος = red-figure
Η ράβδος, η βακτηρία = stick, cane/ το κουνάβι = marten/ ο ενήλικας = adult
Η γενειάδα = beard/ συνήθως = usually/ το κουνέλι = rabbit/ σπάνια = rarely
Ἐκθεμα 1967. 115. 285, Ερυθρόμορφος κύλικας από την Αττική (κομμάτι)
510 π. Χ.
Το κομμάτι ήταν σπασμένο σε τρία κομμάτια. Βλέπουμε τα πόδια από τρεις μορφές. Χιτώνες μέχρι τα πόδια καλύπτουν τις μορφές. Περπατούν προς τα δεξιά. Μία μορφή περπατά προς τα αριστερά. Ανάμεσα βλέπουμε έναν κρατήρα που ονομαζόταν ψυκτήρ και έκανε κρύο το νερό ή το κρασί και μία κουτάλα. Η μεσαία μορφή κρατάει πλήκτρον, δηλαδή πένα για λύρα. Ο άνδρας αριστερά φοράει χιτώνα και ιμάτιο. Ο δεύτερος άνδρας κρατάει λύρα με το δεξί του χέρι και την πένα, το πλήκτρον με το αριστερό. Ο τρίτος άνδρας κρατάει μία κουτάλα. Ο ψυκτήρ ήταν σκεύος, για να κάνουν κρύο το κρασί. Είχε στενό στόμιο και έβαζαν σε αυτό κρύο νερό ή χιόνι και μετά έβαζαν τον ψυκτήρα στον κρατήρα με το κρασί.
Οι άνδρες αυτοί είναι κομμάτι από τον Κώμο. Ο κώμος ήταν μία ομάδα ανδρών που έπιναν και τραγουδούσαν προς τιμή του Θεού Διονύσου. Από τον κώμο έχουμε τη λέξη κωμωδία.
Λεξιλόγιο
Ο κρατήρας = krater/ ψυκτήρ = psykter/ η κουτάλα = ladle
Πλήκτρον = plectrum/ στενός = narrow/ κώμος = komos
Έκθεμα 1967. 115. 341, Ερυθρόμορφος Κύλικας από την Αττική
480 π. Χ.
Ο κύλικας ήταν δεκαοκτώ κομμάτια. Στο πίσω μέρος του κύλικα βλέπουμε ένα αγόρι χωρίς γενειάδα που συμμετέχει στον κώμο. Στο δεξί του χέρι κρατάει ράβδο/βακτηρία και στο αριστερό ένα μπολ. Είναι γυμνός. Φοράει μόνο έναν χιτώνα μαζεμένο στον δεξιό του ώμο με τρεις πτυχώσεις. Οι πτυχώσεις έχουν μαύρη ταινία στο κάτω μέρος.
Το κεφάλι του κοιτάζει προς τα δεξιά και είναι γερμένο προς τα κάτω. Έχει επάνω στο κεφάλι μωβ γιρλάντα. Παράλληλα με το δεξί του χέρι υπάρχει η επιγραφή ΗΟ ΠΑΙΣ.
Λεξιλόγιο
Συμμετέχω = to participate/ γυμνός = nude/ η γιρλάντα = garland
Έκθεμα 1967.115.82CYP, Άλογο και ιππέας από την Κύπρο
Αρχαϊκά χρόνια, 750 -475 π. Χ.
Φτιαγμένο από καφέ και κόκκινο πηλό. Ο ιππέας φτιάχτηκε μόνος του και μετά μπήκε στο άλογο. Ο ιππέας κρατάει τη χαίτη του αλόγου. Έχει γενειάδα και φοράει τριγωνικό καπέλο.
Ταινίες είναι τα μόνα διακοσμητικά: μαύρη ταινία στο κάτω μέρος του χεριού και κόκκινη στη μέση του χεριού. Τα μάτια δηλώνοται με μαύρους μεγάλους κύκλους, η γενειάδα με κόκκινες και μαύρες γραμμές. Κάθετες μαύρες γραμμές τρέχουν από το κεφάλι του αλόγου μέχρι το κάτω μέρος των ποδιών του. Μπλε οριζόντια ταινία βρίσκεται στα πλευρά του.
Λεξιλόγιο
Το άλογο = horse/ ο ιππέας = rider/ η χαίτη = mane/ κάθετος = vertical
Έκθεμα 1967.115.83CYP, Άλογο και ιππέας από την Κύπρο
Αρχαϊκά χρόνια, 750 -475 π. Χ.
Ο ιππέας κάθεται οριζόντια παράλληλα στην πλάτη του αλόγου, το ένα χέρι του ξεκουράζεται πάνω στο πόδι του, ενώ με το άλλο κρατάει τη χαίτη του αλόγου. Τα δάχτυλα ξεχωρίζουν με μαύρες γραμές. Οι σόλες των ποδιών έχουν κόκκινο χρώμα. Οριζόντιες γραμμές δείχνουν το χαίτη του αλόγου. Παράλληλες μαύρες γραμμές τρέχουν κάθετα από το κεφάλι προς τα πόδια του αλόγου.
Αυτά τα μικρά αγάλματα βρίσκονταν συνήθως σε ναούς και ήταν προσφορές των ανθρώπων στους θεούς. Τα άλογα έπαιζαν σπουδαίο ρόλο στην κοινωνία. Εάν είχε κάποιος άλογο, έμπαινε σε καλή κοινωνική θέση. Χαρακτηριστικό είναι το όνομα Φίλιππος που δινόταν σε παιδιά πλούσιων οικογενειών. (Φίλος των ίππων). Όποιος είχε άλογο μπορούσε να πάρει μέρος σε Πανελλήνιους αγώνες.
Λεξιλόγιο
Οριζόντιος = horizontal/ το δάχτυλο = finger/ το άγαλμα = statue/ η προσφορά = dedication, offer
Έκθεμα 1988. 30 και 29, Πρωτοχριστιανικός λύχνος με επιγραφή
5ος -6ος αιώνας μ.Χ.
Τριγωνικό σχήμα. Διαγώνιες γραμμές φτιάχνουν έναν φοίνικα. Ψευδο-ελληνική επιγραφή.
Λεξιλόγιο
Ο λύχνος = lamp/ ο φοίνικας = palm
Έκθεμα 1980. 157. 5, Ασημένιος Τριόβολος από την Αθήνα
5ος αιώνας π.Χ.
Βλέπουμε από τη μία πλευρά την Αθηνά με την περικεφαλαία της και στην άλλη μία κουκουβάγια. Τα πόδια και τα φτερά είναι πιο μικρά από το κεφάλι. Δεξιά και αριστερά υπάρχουν φύλλα. Στο κάτω μέρος υπάρχει η επιγραφή [Α]ΘΕ.
Λεξιλόγιο
Ασημένιος = silver/ τριόβολος = triobol/ η κουκουβάγια = awl
Έκθεμα 1979. 28, Ασημένιος Στατήρ από την Κνωσσό
320 -220 π.Χ.
Βλέπουμε από τη μία πλευρά το κεφάλι της Θεάς Ήρας, φοράει στέμμα και σκουλαρίκια. Τα μαλλιά της είναι σγουρά και ριγμένα πίσω. Στην άλλη πλευρά βλέπουμε τον Λαβίρυνθο και κάτω από αυτόν την επιγραφή ΚΝΩΣΙΩΝ. Ο Λαβύρινθος είναι το σύμβολο της Κνωσσού. Χτίστηκε από τον βασιλιά Μίνωα, για να κλείσει εκεί τον Μινόταυρο. Η Ήρα παντρεύτηκε τον Δία στην Κνωσσό. Γιαυτό βλέπουμε το κεφάλι της εδώ.
Λεξιλόγιο
Το στέμμα = crown/ το σκουλαρίκι = earing/ μαλλιά = hair
Labirynth/ Minos/ Minotaur/ Zeus
Έκθεμα 1979. 31, Ασημένιο Τετράβολο από τη Σάμο
210 -190 π. Χ.
Πρώτη πλευρά: Μάσκα λιονταριού που κοιτάζει μπροστά. Μπορεί να δείχνει το θριάμβο της θεάς Ήρας στον Ηρακλή που είχε σύμβολο το δέρμα του λιονταριού. Μπορεί να ήταν προσφορά της θεάς Κυβέλης που τη ζωγράφιζαν συχνά ανάμεσα σε δύο λιοντάρια.
Δεύτερη πλευρά: Ένα βόδι που φορά περιλαίμιο και περπατά. Πάνω από το βόδι η επιγραφή ΣΑΜΙΩΝ. Κάτω από το βόδι ένας κρατήρας και μία μέλισσα.
Ταύροι και βόδια συχνά θυσιάζονταν για την Ήρα. Οι ιέρειες έρχονταν πάνω σε άρμα που έσερναν άσπρα βόδια στη γιορτή προς τιμή της Ήρας. Ο κρατήρας συμβολίζει το κρασί της Σάμου που ήταν αγαπητό.
Λεξιλόγιο
Τετράβολος = tetrabol/ ο θρίαμβος = triumph/ το περιλαίμιο = collar/ η μέλισσα = bee/ θυσιάζω = to sacrifice/ ιέρεια = priestess
Πληροφορίες για τα είδη των αγγείων θα βρείτε στον ιστότοπο:
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/AR/ar.ag/aggeia.htm
Μπορείτε να δείτε τα εκθέματα του Μουσείου στον παρακάτω σύνδεσμο:
http://smartcollection.uchicago.edu/
Leave a Reply